Epoxy is mijn vriend

Epoxy is mijn vriend

Problemen met de auto zijn niet vreemd als je reist op de wegen van Madagaskar, met alle stenen, kuilen en bulten.

We hebben Kerst en nieuw jaar gevierd in Mantasoa. Een mooie plaats in de buurt van Antananarivo… Een ‘kleine’ 16 uur rijden vanaf ons huis. Voordat je aan zo’n reis begint, doe je natuurlijk eerst een grote controle van je auto. Vloeistoffen waren allemaal in orde en er waren geen zichtbare losse onderdelen. De auto deed het prima en we hebben een heerlijke tijd in Mantasoa gehad.

Toen, op de terugweg, ongeveer 30 kilometer van een grote stad, brak de ophangbalk van de radiateur. De radiateur zakte naar beneden en de slangen kwamen los. De stang moest gelast worden dus we gingen snel door naar de garage. Dat hadden we gedacht. Een paar honderd meter verderop deed de koppeling het niet meer. De slang van de koppelingsvloeistof was lek en daardoor hadden we geen druk. We waren in staat om de auto in zijn derde versnelling te rammen en met een slakken gangetje vervolgde we onze weg. De reparaties duurde vier uur. Niet in de laatste plaats vanwege de slagregens die het voor de monteurs ondoenlijk maakte.

Om vier uur ’s middags vervolgde we onze weg om uiteindelijk om 19:30 aan te komen bij onze favoriete tussenstop. Een reis van totaal 15 uur. Lekker even uitrusten met aardige mensen om ons heen, ja, dat is fijn. Uitrusten? Niks hoor. De radiateur was weer lek. Dit keer repareren we het zelf. Epoxy lijm is de vriend van alle auto-eigenaren op Madagaskar.

Ik heb besloten om het als hobby te gaan zien. Op die manier hoef ik me niet zo te ergeren. Bovendien, het stelt me in staat om het vak van monteur te leren. Dat is toch wel nuttig voor een zendeling… net zoals het vak elektricien, loodgieter, timmerman, wegwerker, en allerlei andere vakken.

Het grote huis

Het grote huis

Building the Trano-be, Madagascar Een jaar geleden, op een donderdagochtend, vertelde Jurgen de bijbelverhalen aan de koning van Tsiombivohitra. Er was nog een man aanwezig, een oudere man. Zijn naam is iaban’i Roly. Jurgen kende hem niet. De weken daar op was iaban’i Roly verschillende keren aanwezig. Na wat gesprekjes kwam Jurgen er achter dat hij een voorname man uit ons eigen dorp is. Waarom woonde hij dan niet in Maroamboka? Iaban’i Roly liet een nieuw groot huis bouwen (Trano-be) en zolang die nog niet klaar was woonde hij elders.

Toen kwam de vraag wanneer Jurgen de verhalen in Maroamboka zelf zou vertellen, daar woont hij toch? Nadat Jurgen uitgelegd had dat we in de verschillende dorpen hadden belooft om terug te komen en dat we die belofte eerst moesten inwilligen, kwamen Jurgen en Iaban’i Roly tot de afspraak dat, als zijn huis klaar zou zijn, Jurgen óók in Maroamboka zou beginnen.

Het huis is klaar! Jurgen ging even op bezoek en trof iaban’i Roly’s vrouw aan die zei dat ze hem naar ons toe zou sturen. Iaban’i Roly kwam gister om te horen wat Jurgen’s plannen zijn. Afgesproken is dat Jurgen, na de Kerst, op de donderdagochtenden bij hem in huis de verhalen komt vertellen. Iaban’i Roly wilde het graag op donderdag omdat dan veel mensen niet werken en kunnen komen luisteren.

Building a trano-be, MadagascarHet is een interessante afspraak. Niet alleen is iaban’i Roly één van de koningen in Maroamboka, daarnaast is hij ook één van de voornaamste toverdokters in ons gebied. Samen met een ‘collega’ toverdokters trekt hij klanten vanuit de verre omtrek. Er komen zelfs mensen uit de hoofdstad om gebruik te maken van zijn diensten. Ze hopen speciale ‘zegens’ of andere zaken te ontvangen. Zaken, waarin alleen hij kan voorzien. Iaban’i Roly is een gevreesd man onder de Malagasy. Ondanks dat de verhalen zich duidelijk uitlaten over de praktijken van de toverdokters, verwacht Jurgen niet veel problemen. Jurgen komt op uitnodiging van iaban’i Roly. Een uitnodiging die hij niet aan zijn neus voorbij laat gaan.

Nieuwsbrief november

Nieuwsbrief november

Onze nieuwsbrief voor november 2019 is weer geschreven met de volgende onderwerpen:

  • Het werk in de dorpen
  • Vertaalwerk en verder…
  • Ons gezin
  • Op verlof
  • Gebeds/dankpunten

Lees de nieuwsbrief online

Of download hem hier.

Aanmelden voor de nieuwsbrief kan [wp_fancybox_media url=”#inline_content” type=”inline” hyperlink=”hier”]

.

Onze favoriete tussenstop

Onze favoriete tussenstop

Drie keer per jaar reizen we naar de hoofdstad Antananarivo. Toen we pas in Maroamboka woonde ondernam Jurgen deze reis maandelijks. Een reis die, als alles mee zit, te doen is in 16 uur. In de hoofdstad ontmoeten we vrienden, halen we ons hart op in onze kerk hier op Madagaskar en kunnen we de nodige administratieve zaken (zoals visa, auto en motor papieren en geldzaken) regelen.

Het is een vermoeiende reis. We combineren de reis dan ook het liefst met een tussenstop in Ranomafana. Dit is een toeristisch dorp middenin het gelijknamige nationale park. We zien er altijd weer naar uit om daar even twee of drie dagen te blijven als vorens door te reizen naar Tana.

Natuurlijk zijn er in een plaats als Ranomafana luxe hotels en restaurants. Deze hotels moeten het vooral hebben van het toerisme. Wij verblijven het liefst in een eenvoudig hotel die wat betreft prijs ook voor de Malagasy toereikend is. Hotel La Palmeraie is zo’n hotel… Het is ons plekkie. Maman’i Kano is de eigenares en kent ons goed. We zijn altijd welkom en worden dan ook met veel blijdschap ontavngen. De kamers zijn eenvoudig maar, niet onbelangrijk, schoon! Wij hebben altijd twee kamers waar we totaal 60.000 Ariary (ongeveer € 15,–) per nacht voor betalen. Het toilet en de douche (met warm water) delen we met andere gasten. Dat is niet erg want het wordt elke dag meerdere keren schoon gemaakt.

We plannen meestal een paar dagen. Van Maandag tot Donderdag. We vertrekken op Maandag en komen dan ’s middags aan. Dinsdags doen we niet veel. De kinderen gaan meestal even het dorp in of naar een riviertje om te spelen. Op woensdag gaan we wel eens naar het thermale bad. Dit bad wordt wekelijks op dinsdag schoon gemaakt dus woensdag is de dag om te gaan. Voor ons kost het maar 1.000 Ariary (ongeveer € 0,25) per persoon omdat we op Madagascar wonen. Voor toeristen is het iets duurder (5.000 Ariary, ongeveer € 1.25). Op donderdag vertrekken we rond 05:00 ’s ochtens om dan ’s avonds in Tana aan te komen. Op deze manier houden we het reizen een beetje rustig en leuk.

We plaatsen hieronder wat foto’s van Hotel La Palmeraie.
Er zijn kamers beschikbaar met een eigen douche en toilet en de kamers variëren van groot to klein.
De prijzen beginnen bij 30.000 Ariary (ongeveer € 7,50) met de ‘duurste’ kamer voor 60.000 Ariary per nacht.
Telefoon nummer: +261 34 45 940 88
Locatie Openstreet Maps: Maroamboka, Madagaskar-21.25822/47.45392 – OpenstreetMaps
Locatie Openstreet Maps: Maroamboka, Madagaskar21°15’29.4″S 47°27’15.2″E – Google Maps

Microkrediet

Microkrediet

Ons gebied is voorzien van alles wat een mens nodig heeft: rijst, fruit, koffie en suikerriet zijn er in overvloed. De mensen houden kippen en de rijken hebben koeien. In de plaatselijke winkels worden olie, bonen, stokvis en pinda’s verkocht. Ondanks het lage dagloon (Eur 0,74) hebben onze buren genoeg om van te leven…totdat er ziekte komt.

Behandeling door de plaatselijke dokter kost al gauw 7 daglonen en behandeling in het ziekenhuis – 2 uur reizen hiervandaan – meerdere maandlonen. Regelmatig vragen onze buren ons om hulp. Zo ook Letena: afgelopen december vroeg hij hulp voor zijn vrouw. Ze was destijds hoogzwanger en moest bevallen met behulp van een keizersnede. De oogst was echter tegengevallen en hij had niet genoeg kunnen sparen om de kosten van een keizersnede (5 maandlonen!) te betalen. Zonder keizersnede zou hij niet alleen de baby, maar ook zijn vrouw en moeder van zijn zoon verliezen.

We hielpen hem en dezelfde dag nog werd zijn vrouw naar het ziekenhuis vervoerd (in een draagstoel en vervolgens per auto), waar ze beviel van een gezonde dochter. Ze kreeg de naam Fandriana soa nomenan’Andriamanitra, wat betekent ‘De Schepper gaf een goed bed’. Moeder en dochter maken het nog steeds goed.

De zaken van Letena lopen inmiddels beter: hij heeft al meer dan de helft van zijn schuld aan ons afbetaald. Door een deel van de kosten te schenken helpen we levens redden en door een deel als krediet te verstrekken behouden onze buren hun trots en waardigheid doordat ze zelf (deels) voorzien in de medische kosten van hun gezin. De combinatie van geven en uitlenen is daarnaast conform de cultuur: schulden versterken de onderlinge band van liefde en afhankelijkheid.

Namens Letena en vele andere buren: bedankt aan iedereen die onze aanwezigheid hier mogelijk maakt!

Fandriana soa is a healthy girl
Trots laat Letena’s vrouw haar dochter Fandriana soa zien.
Fandriana soa nomenan’Andriamanitra
Fandriana soa nomenan’Andriamanitra
Letena's wife with Fandriana Soa
Fandriana Soa zes maanden oud
Evangelie op twee wielen

Evangelie op twee wielen

De motor is een zegen! Het bespaard ontzettend veel tijd. Nu kan Jurgen in plaatst van één dorp wel twee of drie dorpen op een dag bezoeken. Ook de verder afgelegen dorpen zijn goed te doen. Al er een pad is waar redelijkerwijs op gelopen kan worden dan kan Jurgen er met de motor naar toe.

De kinderen gaan ook graag mee! Op de motor schateren de kinderen het uit en in de dorpen genieten ze mee van de verhalen en de Malagasy gastvrijheid. De mensen zijn erg onder de indruk dat de kinderen instaat zijn om achterop te blijven zitten… Die motor gaat zo hard!

Binnenkort gaat Jurgen een andere commune (gemeente) bezoeken, Vatohanitra. Daar woont een nieuwe voorganger, Stanis. Jurgen hoopt met Stanis te gaan samenwerken zodat het werk in de nabijgelegen dorpen overgedragn kan worden aan hem en zijn kerkje. Deze voorganger is recent in het gebied komen wonen. Het is een jonge man en hij spreekt het dialect nog niet. Jurgen heeft al wel eerder met hem gesproken en hij was enthousiast over het werk dat al gedaan is.

Nieuwsbrief augustus 2019

Nieuwsbrief augustus 2019

Yes! Onze nieuwsbrief is weer klaar.
Wil je hem ook voortaan in je inbox ontvangen? Stuur ons dan je emailadres (ook als je een ander adres hebt horen we het graag).
[wp_fancybox_media url=”#inline_content” type=”inline” hyperlink=”Aanmelden voor de nieuwsbrief”]

Klik hier om de nieuwsbrief online te lezen.

Het eerste complete verhalen set

Het eerste complete verhalen set

We (Menja en Jurgen) hebben er 1,5 jaar hard aan gewerkt en nu is het klaar! De eerste complete verhalen set in de Tanala taal.

Onze vrienden, Doris en Alphossin, namen het eerste setje graag aan. Beidde gaan regelmatig naar de omringende dorpjes en nemen dan jonge gelovigen mee om het ‘vak’ te leren. Veelal spreken deze lokale christen alleen dialect en kunnen ze maar slecht lezen. Met deze verhalen kunnen ook zij hun volksgenoten vertellen over het geweldige nieuws van de Bijbel. Binnenkort, als het internet het toestaat, zullen we de verhalen (inclusief geluidsbestanden) uploaden zodat ook anderen het kunnen gebruiken.

We zijn blij en trots

Doris & AlphossinDoris

‘Ik ben op de smalle weg!’

‘Ik ben op de smalle weg!’

Het is 3 januari en we genieten van de kerstvakantie. Het is lang geleden dat we als gezin Tsiombivohitra hebben bezocht en nu hebben we de tijd. Iaban’i en nendrin’i Melice, de koning van het dorp en zijn vrouw, weten dat we komen en hebben zich voorbereid: bij het vuur ligt al een gebonden kip klaar. ‘We blijven toch zeker eten?!’ Het is echt genieten bij hen: we krijgen allemaal—de kinderen ook—een kop koffie met suikerrietsap en we kletsen gezellig bij.

Tsiombivohitra is ‘ons eerste dorp’. Toen we hier in 2016 voor het eerst als gezin kwamen hebben we gevraagd of we als zendelingen bij hen welkom zouden zijn. We legden uit dat we ook vrienden nodig zouden hebben. Er volgde luid geroezemoes en daarbovenuit verklaarde nendrin’i Melice luid en duidelijk dat we vrienden zouden zijn. Ook toen al straalde ze: er was meteen een klik.

De mensen uit Tsiombivohitra hebben sindsdien veel geduld moeten hebben: na ons bezoek in september 2016 moest eerst ons huis gebouwd worden. In februari 2017 konden we erin. De eerste tijd waren we, behalve met het leren van het dialect en de plaatselijke cultuur, veel tijd kwijt met praktische probleem en leren hoe hier te leven. Het contact met Tsiombivohitra hielden we warm, maar van Bijbelverhalen vertellen kon nog geen sprake zijn, omdat de verhalen nog niet in het dialect waren vertaald. Tot ons eerste verlof in oktober 2017 was daarvoor 8 maanden de tijd.

In april 2018 waren we weer terug in ons huis in Maroamboka. Een van de eerste dingen die Jurgen oppakte was het contact met Tsiombivohitra. Vanaf mei vorig jaar ging Jurgen daar wekelijks heen om in het huis van de koning en zijn vrouw het evangelie te delen met wie maar horen wilde. Van meet af aan was met name nendrin’i Melice zeer geïnteresseerd. Haar man bevestigde de vriendschapsband door samen met Jurgen van hetzelfde bord te eten en uit dezelfde beker te drinken. Een andere keer zat de hut stampvol met dorpelingen.

Maar toen kwam eind juni: de koning en zijn vrouw waren niet thuis. In juli was er af en toe een enkeling die kwam luisteren, maar in augustus was het dorp leeg! We begrepen er niets van. Waar was iedereen? Het antwoord: naar de markt. Dat maakte het voor ons niet duidelijk. Naar de markt gaan is leuk, maar er was toch een afspraak? En Jurgen moest er 7 km heen en 7 km terug voor lopen in de brandende zon! We deelden onze frustraties met vrienden. Iedereen leek het de normaalste zaak van de wereld te vinden dat Tsiombivohitra leeg was op marktdag. Uiteindelijk werd ons duidelijk dat de markt vooral een sociale aangelegenheid is: daar moet je heen. We hebben ons dus maar bij de koffiemarkt neergelegd en het seizoen afgewacht. De koffie-oogst en de bijbehorende markt duurden nog tot eind november. Gelukkig ging het werk in andere dorpen ondertussen door.

Na 5 maanden pauze was het spannend de bezoeken aan Tsiombivohitra weer op te pakken: betekende hun keuze voor de markt desinteresse of was het puur een culturele aangelegenheid? Al snel werd duidelijk dat Jurgen—met Bijbelverhalen—nog steeds welkom was. De derde keer was het verhaal over de smalle en de brede weg aan de beurt, het moment in de verhalenreeks waarop mensen een keuze wordt voorgehouden. Nendrin’i Melice gaf daarop aan dat ze Jezus wilde volgen. Jurgen heeft toen uitgelegd dat het leven van een gelovige moeilijk is en dat het offers vraagt. Hij heeft haar aangeraden er goed over na te denken en gezegd wat ze zou kunnen bidden als ze door wilde zetten. De weken daarop heeft hij het verhaal herhaald, ook vanwege nieuwkomers.

Zo ook op 3 januari. Jurgen legt uit wat de 2 wegen zijn als nendrin’i Melice uitroept: ‘Ik ben op de smalle weg!’ Ze ziet zielsgelukkig en voegt later toe: ‘Ik ga naar de hemel!’

In een privégesprek vertelt de koning later dat hij en zijn vrouw nu geloven, maar dat het moeilijk is. Van een koning wordt veel verwacht en daar komt bij dat hij de jongste is van 2 koningen in het dorp. De oudere koning—tevens toverdokter—moet worden gerespecteerd. Ze beginnen nu al te ervaren dat geloven wandelen op een smalle weg is, maar het geluk is te lezen in hun ogen. Een mooier Kerstcadeau hadden we ons niet kunnen wensen dan die ochtend in Tsiombivohitra te zijn.