Inmiddels zijn we alweer drie maanden verder sinds onze laatste nieuwsbrief.
Er is veel gebeurd!

Verhuizen

We zijn druk bezig geweest met de verhuizing naar Maroamboka. In de laatste nieuwsbrief schreven we over het bezoek aan Maroamboka waarbij Jurgen en Issa samen al wat meubilair vervoerden. In januari hebben Jurgen en Vanya dezelfde tocht gemaakt met andere spullen. We zijn zo blij met de auto! De vracht die we konden vervoeren is enorm. De auto is sterk genoeg om afgeladen het gebied te doorkruisen. Een vriend met een bestelbusje had voorgesteld om onze gehele inboedel in één keer te brengen, hij dacht wel dat zijn busje sterk genoeg zou zijn. Bij het binnenrijden van het gebied werd één ding duidelijk: een gewone auto zou niet eens voorbij de eerste hindernissen komen.

In de tweede week van februari zijn we met het hele gezin vertrokken. Rustig aan want rijden op de wegen van Madagaskar met vijf kinderen is vragen om wagenziekten. Afgeladen vertrokken we. De volgende middag kwamen we aan. Onderweg kwamen we nog één van de koningen tegen die zojuist terugkwam van zijn rijstveld. Hij was blij om ons te zien en wist weliswaar de namen van de kinderen nog!

Zo veel tijd als het ons kostte om de auto in te laden zo veel sneller ging het uitladen. Met twee man op het dak en vier drager was de auto in een mum van tijd leeg. Katja dirigeerde waar alle dozen heen moesten en kon gelijk beginnen met de inrichting van de keuken.

Voldaan maar moe en verreisd gingen we slapen. De volgende dag zouden we wel verder zien.

Eten

Er was veel te doen. Katja hield zich vooral bezig met de inrichting en het opruimen van de etenswaren die we mee hadden genomen. De etenswaren in het gebied beperken zich tot rijst, bonen, groene bladgroenten, rijst en niet te vergeten: rijst! Om toch gevarieerd te kunnen eten hebben we zoveel mogelijk gebruik gemaakt van ons verblijf in Antananarivo om houdbare producten in te slaan. Verder hebben we onderweg op diverse markten producten als aardappelen, komkommers, meloenen, bieten, wortels en bijvoorbeeld pompoenen gekocht. De kunst is om de groenten, veilig tegen muizen en vocht, goed op te slaan. We zullen zo nu een dan het gebied uit moeten om nieuwe groenten in te slaan. Het is een uitdagingen om genoeg in huis te hebben voor het hele gezin.

Klussen

Net als in alle nieuwe huizen is het nooit helemaal zoals je zou willen. Dit was ook het geval in ons huis. Rondom het huis loopt een greppel om het regenwater weg te leiden. De greppel was echter niet diep genoeg en liep bovendien niet af. Hier kwamen we snel achter toen de regen begon te vallen. Het water stroomde blij een deel van het huis binnen. De greppel moest dus uitgegraven worden. We kregen hulp van een plaatselijke jongen. Vol goede bedoelingen begon deze achter het huis te graven waarbij hij alle grond tegen de houten wand van het huis aan gooide. Hij was snel klaar en liet trots zien hoe diep de greppel nu was. We bedankten hem en zeiden dat we de rest zelf wel even af zou maken. We zijn de rest van de dag bezig geweest om de grond af te voeren :)

De tweede nacht dat we regen kregen kwam het water weer naar binnen. Dit keer via de wand van de bovenverdieping. Wat bleek: de dakgoten liepen niet af naar de zijkanten, waar de regenpijpen zitten, maar al het water stroomde naar het midden. Daar stroomde het over en kwam het tegen de houten wand aan, welke al snel verzadigd was en begon door te lekken. Dit was dus de volgende klus. De dakgoten los halen en opnieuw, dit maal met de goede helling, ophangen. Een klus die nog niet zo eenvoudig was. De houten ladder was niet lang genoeg dus maakte Jurgen zich, staand op de bovenste trede, vast aan het huis met een touw zodat hij twee handen vrij had om te werken. Twee dagen werken resulteerde in dakgoten die nu hopelijk ook de regenton zullen vullen met water. We hebben nog niet genoeg regen gehad om het te testen.

Een andere belangrijke klus was het aanleggen van de elektra. In Tana hebben we een zonnepaneel systeem gekocht. Ook alle nodige draden, fittingen en stopcontacten hadden we mee. Inmiddels is alles aangesloten en kunnen we ook ‘s avonds, als het buiten donker is, nog even samen nagenieten met een kopje thee terwijl boven de telefoons en laptop staan op te laden voor de volgende dag.

De kinderen

Het is allemaal heel spannend! De kinderen moesten (weer) afscheid nemen van vriendjes en vriendinnetjes. Een week voor vertrek hebben we een kinderfeest georganiseerd. En de dagen voor vertrek werden gretig aangegrepen om nog even te spelen bij vriendjes thuis. Maar toen kwam het vertrek.

Vanya had op haar verjaardag (1 september 2016) een waardebon gekregen. De waardebon beloofde een poesje zodra we in Maroamboka zouden wonen. Onderweg kwamen we tijdens een pauze een nest met kittens tegen. De kinderen waren niets vermoedend aan het spelen op een grasveld terwijl wij een poesje uitzochten. We hebben Vanya zelden zo stil en gelukkig achterin de auto zien zitten. Haar eigen poesje welke de naam ‘Poekie’ heeft gekregen. Maar, o wee, Poekie werd ziek. Een opgezwollen buik, braken en diarree, kortom, een zware worminfectie. We hadden geen speciale wormenkuur voor poezen bij ons dus toen maar een klein stukje van een tablet voor mensen afgebroken. Poekie loopt nu weer blij rond en ontpopt zich tot een ware jager.

Voor Dani brak er ook een speciale tijd aan. Hij was al maanden aan het aftellen: zijn zesde verjaardag! We hebben het gevierd, en hoe. Poffertjes als ontbijt, chocoladetaart als lunch en patat als avondeten. Daarnaast natuurlijk zijn cadeautjes: Playmobil, een zelfgemaakt houten mes, snoepjes, tekeningen, boekjes, zelfgeschreven verhaaltjes enzovoorts. Vanya, Issa, Abbey en Siemen hadden enorm hun best gedaan en dat viel in goede aarde bij broer Dani.

Verder zijn de kinderen vooral bezig met verkenningstochten waarbij ze het bos achter het huis doorkruisen en de bergen aan de andere kant van de rijstvelden beklimmen. Vies en vol schrammen komen ze tevreden weer terug met allerlei spannende verhalen.

Vrienden

Even verderop woont een familie waarvan de zoon, Menza, de plaatselijke leraar is. Menza, kwam bij eerdere bezoeken steevast even bij Jurgen langs voor een praatje. Nu kwam zijn zus, een moeder van twee kinderen, langs om ons een welkomstcadeau te geven. Een levende kip! De dame komt regelmatig langs om te vragen hoe het gaat. Ook nodigde ze de kinderen uit om mee te gaan naar de rivier waar ze gingen net vissen. Het is duidelijk dat deze familie ons graag helpt en onze vrienden willen zijn. Wat een zegen om dit soort mensen te leren kennen in een gebied waar alles weer helemaal nieuw is.

Taal

Een vraag die we met regelmaat horen is hoeveel mensen we al over Jezus hebben verteld en of we al hebben gepreekt. Hoewel we beseffen dat dit serieuze vragen zijn, moeten we er wel eens om lachen. We spreken inmiddels de officiële taal van Madagaskar goed genoeg om kleine gesprekjes te hebben over het weer, de kinderen of waar we vandaan komen. Dit is fijn, maar waar we nu wonen spreekt men in dialect. Het Tanala dialect is anders dan het officiële Malagasy. Een poes is een ‘saka’ in het Malagasy maar ‘piso’ in Tanala. Als de woorden niet anders zijn worden ze wel anders uitgesproken. Dit maakt dat de mensen soms grote moeite hebben om ons te verstaan (en wij hen).

Het behoeft dus niet zo veel uitleg dat van preken nog niets terecht is gekomen. Om onderwijs te geven hebben we toch echt meer kennis van de taal nodig. Dit betekend natuurlijk niet dat men absoluut niet weet waar we voor staan. We worden nauwlettend in de gaten gehouden. Het valt op hoe wij omgaan met elkaar. Ook onze houding naar anderen en naar dieren is opvallend anders. Dieren worden soms uit verveling getreiterd. Men bekogeld ze met stenen of ze geven zomaar een klap met een schep. Ons vocabulaire is goed genoeg om dan uit te leggen dat we zo niet om moeten gaan met Gods schepping. Stukje bij beetje zullen we wel aankomen op het moment van werkelijk onderwijs maar dat vergt tijd. Probeer zelf maar eens een behoorlijk diepgaand gesprek te voeren in een taal zoals Engels of Duits. Dit zijn talen waarmee de meeste Nederlanders al jaren in aanraking zijn gekomen. Toch zal blijken dat het moeilijk is om net zo gedetailleerd te spreken als in je eigen taal. Hoe veel moeilijker zal het dan zijn met een taal welke je maar net leert kennen? Het is ook niet erg dat we de taal nog niet goed genoeg kennen. Het leren van de taal schept een band met de locale mensen. Ze voelen ze meer en meer verantwoordelijk om ons te helpen, en dat werkt onderling vertrouwen in de hand.

Andere uitdagingen

Op het moment van schrijven is Jurgen een week in Tana. De autopapieren zijn namelijk nog niet officieel. We zijn het proces in december begonnen en hebben sindsdien keer op keer tijdelijke papieren gekregen. De papieren zijn elke keer maar een maand geldig en moeten dan weer op een kantoor in Tana vernieuwd worden.

Wij zijn niet de enige want de regering heeft bepaald dat alle autobezitters hun papieren moeten laten omzetten naar biometrische papieren. Dit betekend dat mensen vanuit het hele land moeten afreizen naar de hoofdstad om vervolgens te horen dat er een heel lange wachtlijst is. Nu is er een manier om het binnen een dag voor elkaar te krijgen. Men hoeft daarvoor alleen maar 120 Euro onder tafel door te schuiven. Voor velen is de verleiding is groot om dit te doen omdat het op en neer reizen ook het nodige kost. Wij kiezen er voor om op de officiële weg te blijven ook al duurt dit lang.

Een andere uitdaging ligt dichter bij huis. De watervoorziening in Maroamboka is slecht te noemen. Van de vijf pompen in het dorp is er maar één die het doet. De pomp naast ons huis staat droog en dus moesten we naar de andere kant van het dorp om water te halen. Het is een lange en moeilijk wandeling en je komt er snel achter hoe veel water je wel niet nodig hebt voor een gezin van zeven. Katja heeft een jongen, Zilio, gevraagd om het voor ons te doen. We betalen hem het zelfde loon als de waterdragers in de hoofdstad, 200 Ariary per jerrycan. Op deze manier verdient Zilio een aardig centje want het gemiddelde loon (in de regio) voor een hele dag werk is rond de 2500 Ariary.

Dan, als laatste, willen we toch ook zo nu en dan contact opnemen met familie in Nederland. In Tana ging het telefoneren en Skypen redelijk goed. In Maroamboka is dat verleden tijd. Katja kon een redelijk gesprek met haar vriendin in Nederland hebben via Whatsapp (wel met vijf seconden vertraging), maar dat was een gelukstreffer. Met name de verbinding overdag is erg slecht waardoor we soms geen berichten kunnen verzenden of ontvangen. We moeten leren om hier creatief mee om te gaan. Gelukkig is mobiel bellen wel mogelijk en kunnen we dus wel contact onderhouden met vrienden hier op Madagaskar.

Als laatste

De nieuwsbrief is een stuk langer dan dat u gewend bent van ons. Er is dan ook veel te vertellen. Bovendien, wilden we van de gelegenheid, dat Jurgen in Tana was, gebruik maken om even wat meer te schrijven. Lange berichten zijn bijzonder lastig te versturen vanuit Maroamboka.

We hopen trouw regelmatig een nieuwsbrief te schrijven. We hebben al wel succes gehad met het posten van berichtjes op Facebook. Als u dus tussendoor op de hoogte wil blijven raden we u aan om u aan te melden als vriend op onze Facebook pagina: https://www.facebook.com/jurgenenkatja

Uw post kunt u voorlopig nog naar het vertrouwde adres in Tana sturen. De post wordt opgehaald door één van de AIM medewerkers in Antananarivo. Zodra we dan weer in Tana zijn kunnen we de post meenemen. Dit betekend natuurlijk dat het vanaf nu (nog) langer duurt voordat we uw kaartje of pakketje in handen zullen krijgen. Stuur dus geen producten die niet lang houdbaar zijn (kaas, vlees of levende ganzen).